ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΙΤΙΣ

Τι είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα;

Η οξεία φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης λέγεται οξεία σκωληκοειδίτιδα. Η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένα κυλινδρικό  μόρφωμα που εξορμάται από το αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου, το τυφλό, έχει μήκος 5 με 10 εκατοστά συνήθως, και βρίσκεται στην δεξιά πλαγία και κάτω κοιλιακή χώρα, αυτή που αποκαλούμε δεξιό λαγόνιο βόθρο.

Ποια είναι τα αίτια και τι συμπτώματα εμφανίζει;

Το συνηθέστερο αίτιο είναι η απόφραξη του αυλού της σκωληκοειδούς απόφυσης από συμπαγές υλικό που περιέχεται στο τυφλό. Δεδομένου ότι τα κόπρανα σε αυτό το τμήμα του παχέος εντέρου είναι υδαρή,  το αίτιο θα μπορούσε να είναι κοπρόλιθος από άπεπτες τροφές, κουκούτσια από καρπούς ή φρούτα, υπολείμματα φυτικών τροφών κ.α. Όταν ο αυλός της σκωληκοειδούς αποφραχθεί, σταδιακά και  με γνωστούς παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς,  εξελίσσεται μια σηπτική φλεγμονή που μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη του αυλού της σκωληκοειδούς και γενικευμένη περιτονίτιδα. Τα συμπτώματα αρχίζουν σαν μια γενική αδιαθεσία με ανορεξία,  περιομφαλικό άλγος και επιγαστραλγία, τάση προς εμετό ή και εμετό, ο πόνος σταδιακά εγκαθίσταται στον δεξιό λαγόνιο βόθρο στην τυπική μορφή της φλεγμονής, γίνεται σταδιακά εντονότερος, αντανακλά στον δεξιό μηρό και επιδεινώνεται στην κάμψη αυτού (λέγεται σημείο του ψοΐτη και οφείλεται στον ερεθισμό νευρικών στοιχείων της περιοχής). Στην ψηλάφηση ο μεγαλύτερος πόνος είναι στο σημείο που βρίσκεται η σκωληκοειδής απόφυση (σημείο McBurney) και οφείλεται στην τοπική περιτονίτιδα που δημιουργείται. Το σημείο αυτό, επειδή η σκωληκοειδής απόφυση στο μεγαλύτερο ποσοστό βρίσκεται σε λαγονοπυελική θέση, είναι στη μεσότητα περίπου της γραμμής που ενώνει τον ομφαλό με την δεξιά προσθία άνω λαγόνιο άκανθα, που αποτελεί  το πιο μπροστινό τμήμα του οστού της λεκάνης που μπορούμε να ψηλαφήσουμε. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις σπανιότερες που η σκωληκοειδής κρύβεται πίσω από το τυφλό (οπισθοτυφλική)   και φέρεται ανιόντως προς το ήπαρ. Σε αυτές τις περιπτώσεις επειδή η τοπική περιτονίτιδα αργεί να εκδηλωθεί, τα συμπτώματα είναι  συχνά όλως αβληχρά και η διάγνωση αργεί να τεθεί με την κλινική εξέταση.  

Πως τίθεται η διάγνωση;

Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με τον εργαστηριακό έλεγχο. Αυτός περιλαμβάνει  αρχικά αιματολογικό έλεγχο  και συνήθως μια γενική αίματος(αναμένουμε να δούμε αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων με ταυτόχρονη αύξηση του ποσοστού των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων λευκοκυττάρων) και μια ποσοτική μέτρηση της CRP, ενός ευαίσθητου δείκτη που αυξάνεται στις φλεγμονές, αρκεί για να μας δώσει ενδείξεις μιας σοβαρής οξείας φλεγμονής όπως η οξεία σκωληκοειδίτιδα. Ο συμπληρωματικός  έλεγχος με κάποια απεικονιστική εξέταση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο να τεθεί λανθασμένα η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας και ο ασθενής να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση χωρίς να πάσχει. Η καλύτερη εξέταση είναι η αξονική τομογραφία όμως και το υπερηχογράφημα έχει επίσης εξαιρετικά αποτελέσματα σε έμπειρα χέρια.

Πως αντιμετωπίζεται;

Η αντιμετώπιση της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι χειρουργική.  Τα αντιβιοτικά είναι αναγκαία αλλά ως επικουρική αγωγή. Το χειρουργείο συνίσταται στην αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης από την βάση της στο τυφλό, και το πλύσιμο και  παροχέτευση της κοιλίας εάν συνυπάρχει περιτονίτιδα. Καμία φορά εάν η φλεγμονή είναι τόσο μεγάλη πραγματοποιείται και τμηματική εκτομή του παχέος εντέρου (τυφλεκτομή ή δεξιά κολεκτομή) ή απλώς παροχέτευση της κοιλίας χωρίς σκωληκοειδεκτομή, όπως στο σκωληκοειδικό απόστημα-plastron της σκωληκοειδούς.  Η επέμβαση είναι καλύτερο να γίνεται λαπαροσκοπικά διότι προσφέρει μεγάλα πλεονεκτήματα έναντι της κλασσικής επέμβασης.